De schoorsteen van Zuivelfabriek de Drie Gemeenten werd in 1916 gebouwd door schoorsteenbouwer  Sjang Geelen uit het Limburgse dorp Neer. In 1916 bouwde hij de 24 meter hoge schoorsteen van “Zuivelfabriek de Drie Gemeenten” in 3 weken. De aanneemsom voor de klus was fl. 130,-. Dat blijkt uit het oude door hem bijgehouden ‘schoorsteenboekje’ waarin alle door hem gebouwde schoorstenen staan vermeld. Dat zijn er meer dan 100. De bekendste is zonder enige twijfel de schoorsteen van het Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer. De oude schoorsteen in Elsloo uit 1916 stond pal aan de doorgaande weg tussen Elsloo en Boyl. Op bovenstaande foto is dat goed te zien. De tram die destijds tussen Oosterwolde en Steenwijk reed stak ter hoogte van de zuivelfabriek de weg over. De oude schoorsteen in Elsloo-Zuid, werd in de zestiger jaren van de vorige eeuw gesloopt. De huidige en in de verre omtrek van Elsloo goed zichtbare schoorsteen werd 50 jaar geleden gebouwd en raakte buiten gebruik toen de zuivelfabriek rond de eeuwwisseling haar poorten sloot.  (foto: eigendom Plaatselijk Belang Elsloo en Tronde).

Op deze foto staat het pand Hoofdweg recht tegenover eetcafé ‘t Anker. Tegenwoordig is in het pand Hulzinga Tweewielers gevestigd. Op de bok van de boerenkar zit Berend Betten, de opa van Marten Hulzinga. In 1949 was het pand nog volledig in gebruik als woonhuis. Later vestigden zich er o.a. Gerben Koldijk en de familie Russcher-Kerkhof als kruidenier. Nog later woonde Wim Vogelzang er, die ook een winkelwagen had. Nadat het pand twee jaar leeg had gestaan werd het in 1997 gekocht door Marten Hulzinga die er zijn huidige fietsenwinkel in vestigde. Voor die tijd exploiteerde Marten zijn fietsenwinkel op het adres Hoofdweg 11 achter de huidige woning van Willem Westerbaan onder de naam “de Schuur”. (foto: privé bezit van Marten Hulzinga)

Foto van ‘t Anker met aan de rechterkant de oude Openbare Lagere School. De foto is in 1959 gemaakt door Egbert van der Heide die tot zijn vijfentwintigste in Elsloo woonde en daarna verhuisde naar de Haarlemmermeer. De foto komt uit de tijd voor dat ‘t Anker in januari 1973 door brand werd verwoest. Voor het pand zelf lag destijds nog geen bestrating. Om te voorkomen dat vrachtwagens voor ‘t Anker keerden waren er langs de weg keien neegelegd. (foto: privé bezit van Egbert van der Heide uit Diemen)

Het vliegtuig van waaruit de foto is gemaakt vliegt vanaf zuidelijke richting het dorp over.  Op de foto zijn de Nederlands Hervormde Kerk met Klokkenstoel goed zichtbaar. Het gebied ten noorden van de Eikenhorst en de Eikenhorst zelf zijn nog onbebouwd.  Op het moment dat deze luchtfoto werd gemaakt had Elsloo nog geen 600 inwoners. (foto:  Archiefcommissie van Plaatselijk Belang Elsloo en Tronde)

Bovenstaande foto is in 1979 genomen in Tronde. Het had die dag geijzeld en er kon op de weg worden geschaatst. Op de foto zien we van links naar rechts:  Wietsche Prakken die woonde op Tronde 7, Jossée Stuiver die woonde op Tronde 12, Atze Schuiling die woonde op Tronde 4 en Annemiek Prakken die woonde op Tronde 5. Annemiek Prakken is de zus van Jan Lammert Prakken de huidige bewoner van Tronde 5. Uiterst rechts zien we nog een klein gedeelte van het pand Tronde 5. De boerderij in het midden achter de schaatsende kinderen staat op Tronde 4. De kinderen gingen die dag wel op de schaats naar school, maar op de foto ‘poseren’ zij voor de fotograaf en schaatsen vanuit Tronde naar Makkinga.  (foto: privé bezit van Annemiek Hessels-Prakken uit Oosterstreek)

In het park achter de de Frankenaweg wordt een boom geplant. Op de foto zijn herkenbaar: Gerrie Koopstra, mw. Berta Baron met daarachter Meinte Boersma, Jannie Bijlsma (half zichtbaar) Wethouder Duursema, Gerard Floor (gemeente), waarschijnlijk Piet Plantinga (gemeente), Harm Betten, Willem Veurman (met baard) en Jaap Strik (gemeente) De namen van de kinderen zijn niet bekend.  (foto: privé bezit Willem Veurman)

Van 8 december 1986 tot 3 december 1988 maakte de toenmalige inwoner van Elsloo Otto van Zuilen een fietstocht van 48.437 kilometer met als doel de handtekeningen van zijn idolen Maradona, Pele en Cruijff op een leren voetbal te verzamelen. Bij terugkomst in het dorp werd hij vanaf de Drents Friese Grens begeleid en in het dorp met een feestelijk programma door de Vesuviusclub Elsloo, buurtvereniging de “De Olde Brink” muziekvereniging Concordia en voetballers van ODIS-Elsloo naar zijn ouderlijke woning aan de Hoofdweg begeleid. Op bovenstaande foto wordt Otto van Zuilen door de Vesuviusclub gedoopt van wege deze bijzondere prestatie. (foto: archiefcommissie Plaatselijk Belang Elsloo en Tronde)

Het kunstwerk hiernaast is een sculptuur van kunstenares Maaike Klein. Het object is uitgevoerd in roestvrij staal en maakt deel uit van de kunstroute ‘kunstwerken aan de weg’  Het kunstwerk stamt uit 1989. (foto: oude dorpswebsite Elsloo)

Op 16 april 1992 nam wethouder Scheltens officieel het fietspad tussen Elsloo en Makkinga in gebruik. Wethouder Scheltens (met pijp) kwam per boot in Tronde aan in een boot die werd getrokken door vertegenwoordigers van de Vesuviusclub uit Elsloo en de Makkingaster Oudejaars Ploeg (MOP). Op de foto is ambassadeur Henk Schurer van de Vesuviusclub goed herkenbaar. Bij de feestelijke bijeenkomst waren ook leerlingen van de basisscholen uit Makkinga en Elsloo aanwezig. Het waterpeil van de Linde lijkt hoger dan tegenwoordig. Dat is maar schijn. Voor deze gelegenheid was een gedeelte van de Linde vol water gepompt.

Bovenstaande boerderij is al sinds mensenheugenis in gebruik als restaurant.  Aanvankelijk onder de naam ‘de Olde Tramhalte’, later onder de naam ‘Verdivent’  maar thans weer onder de oude naam.  Jarenlang stond naast het restaurant een tramwagon. De betreffende tramwagon heeft nooit dienst gedaan op het traject Steenwijk-Makkinga, maar was ooit in dienst als pekelwagen voor hij in februari 1994 naar Friesland werd getransporteerd. In 2009 werd het motorrijtuig gesloopt. Slechts enkele losse onderdelen werden nog bewaard voor de restauratie van een soortgenoot.   (Foto: oude dorpswebsite Elsloo)

Op deze foto ziet u BEU. De foto dateert uit 1999 toen de inwoners van Elsloo samen met BEU poseerden tijdens de in dat jaar voor de laatste keer georganiseerde ploegwedstrijd in ons dorp aan de Peperstraat. De dorpsvlag van Esloo is duidelijk herkenbaar.   Beu was een 10 meter hoge opblaaspop die ter gelegenheid van de gemeentelijke kunstmanifestatie in Verbelinge in 1999 een bezoek bracht aan de dorpen van onze gemeente.  De schepper van Beu was het kunstenaarsduo Groenewoud/Buij  dat bestaat uit Gerard Groenewoud (fotograaf, grafisch ontwerper en beeldhouwer) en Tilly Buij (beeldhouwer)  Hun werk varieert van tijdelijke installaties (opblaasbeelden of objecten gemaakt van rubber binnenbanden) tot permanente sculpturen voor de openbare ruimte. Ook daarin gebruiken ze een breed scala aan materialen en technieken. (foto: Archief Plaatselijk Belang)

Elsloo ontleent haar naam aan de natuurlijke omgeving. Loo betekent bos en de naam Elsloo betekent dus Elzenbos. Elsloo is van oorsprong een agrarisch dorp, dat in de 11^e eeuw is ontstaan en langs twee evenwijdig lopende wegen werd gebouwd. Langs de oostelijke weg zijn destijds de meeste boerderijen en huizen gebouwd. Dat is de huidige Hoofdweg. Van de westelijke weg, de zogenaamde Bûtenweg, zijn nog een paar delen over. Vroeger was deze Bûtenweg de verbindingsweg met de andere dorpen. In 1868 is dat veranderd toen van de Hoofdweg door Elsloo de doorlopende weg werd gemaakt.

De Schaopedobbe in juni 1963

Van Elsloo naar Appelscha loopt de Kloosterweg. De Kloosterweg is in 1891 aangelegd als zandpad en werd in 1931 verhard. De Kloosterweg ontleent zijn naam aan een in de 16e eeuw verwoest gebouw.  In 1996 zijn ter plaatse opgravingen gedaan, waarbij de restanten van een door een ringgracht omgeven boerenhoeve werden gevonden. De fundamenten van het klooster Lux Mundi, wat ‘’s werelds licht’ betekent, werden echter nooit gevonden. Door het speurwerk naar de fundamenten van het klooster is men wel tot de ontdekking gekomen, dat er in de omgeving meerdere boerderijen moeten hebben gestaan.

Fragment Atlas Schotanus 1718

Op 16 mei 1914 werd de tramlijn Oosterwolde – Steenwijk in gebruik genomen. Dat was een stoomtram met 6 wagons die reed over een trambaan die achter de boerderijen om langs de huidige Bûtenweg liep. Daar waar nu het fietspad tussen Tronde en Elsloo ligt reed ooit de tram. Op onderstaande foto rijdt de tram vanaf Zuid richting Elsloo. De schoorsteen van de zuivelfabriek steekt boven de tram uit. In de bocht kruiste de trambaan de weg. Omdat op dit punt nog wel eens ongelukken gebeurde was in de nabij gelegen molen van Bolding een EHBO post gevestigd. De tram werd o.a. gebruikt om kolen bij de Zuivelfabriek de drie Gemeenten af te leveren. De tramlijn werd in 1965 opgeheven.

De tram rijdt vanaf de zuivelfabriek richting Elsloo

In 1887 werd er op de plaats waar destijds de gemeenten Oost- en Weststellingwerf en de in die tijd nog zelfstandige gemeente Diever samenkwamen, een zuivelfabriek opgericht onder de naam “De Drie Gemeenten”. Kort daarna in 1889 werd op de Hoofdweg in het huis tegenover de kerk (de huidige bed- en breakfast locatie op nummer 39)  nog een, op handkracht draaiende, zuivelfabriek geopend.   Dit gebeurde nadat er ruzie over de boterprijs was ontstaan tussen de boeren en de directie van de zuivelfabriek. Het fabriekje heeft maar korte tijd bestaan. In 1908 werd het gesloten en werden de activiteiten overgedragen aan Zuivelfabriek  “De Drie Gemeenten” van directeur Mr. L. Verwer.  Na een fusie in 1963 van de melkfabrieken van Oosterwolde en Elsloo werd de Coöperatieve Zuivelindustrie “De Zuid-Oosthoek” de nieuwe naam. Door allerlei reorganisaties verdween ook deze fabriek in 1999 uit Elsloo.

Zuivelfabriek “de drie gemeenten”

In Elsloo Zuid heeft vroeger (huidige locatie Zuid 15) tegenover zuivelfabriek de Drie Gemeenten de molen van Bolding gestaan. De molen ontleent zijn naam aan die van molenaar Hendrik Bolding. De molen werd in 1903 gebouwd door Roelof Toet en verving een eerder afgebrand exemplaar. Roelof Toet was getrouwd met Jacobje Jacobs Prakken. De eerste steen van de in 1903 gebouwde molen werd gelegd door hun dochter Wobbigje Toet. Die eerste steen is bewaard gebleven. De molen was een achtkante stellingmolen en werd gebruikt als korenmolen. Door een zware storm in 1941 raakte de stelling van de molen beschadigd en ging het wiekenkruis verloren. Er werd toen al uitsluitend electrisch gemalen. In 1946 werd het restant van de romp gesloopt. Voor meer informatie over de molen van Bolding kunt u terecht op de database verdwenen molens

De molen van Bolding

De Hervormde kerk dateert uit 1913 en werd gebouwd naar een ontwerp van architect  O.M. Meek.  Die kerk verving een in 1632 gebouwd exemplaar.  Deze oude kerk stond op de plaats van het huidige kerkhof. In 1995 is de  kerk grondig gerestaureerd. Het gebouw is helemaal teruggebracht in de stijl van de beginjaren en is opgenomen in het rijksmonumentenregister. De kerk is elke zondagochtend van 9.00 tot 12.00 geopend. Naast de kerk staat een in 1987 gerestaureerde dubbele klokkenstoel.

De Hervormde Kerk van Elsloo met klokkenstoel

In de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers ten zuidoosten van het dorp langs De Monden een schijnvliegveld laten aanleggen. De Elsloose boeren werden opgetrommeld om met paarden en ploegen de startbaan aan te leggen. Dit moest binnen acht dagen klaar zijn en men zat de boeren dan ook flink achter de broek. Het schijnvliegveld  is nooit helemaal afgemaakt. Wel hebben er nepvliegtuigen gestaan. Na de oorlog is het land in samenwerking met de Heidemaatschappij ontgonnen. Kort voor de Tweede Wereldoorlogt werden langs de Kloosterweg barakken gebouwd die werden gebruikt door werkelozen die in de omgeving werkten in het kader van de werkverschaffing. Het kamp heette de Landweer en was vernoemd naar de historische verdedigingslinie in de directe omgeving van Elsloo.  In 1942 werden er joden naar het kamp gebracht om daar land- en bosarbeid te verrichten. Op 2 oktober werd het kamp leeggehaald en werden de joden op transport gesteld naar Westerbork. Na de oorlog is het kamp afgebroken.

Rijkswerkkamp de Landweer